Postępowanie o geodezyjny podział nieruchomości jest postępowaniem administracyjnym prowadzonym przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Wszczęcie postępowania o podział nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny lub z urzędu. Jedną z pierwszych prac geodety jest sporządzenie wstępnego projektu podziału nieruchomości. Wstępny projekt podziału nieruchomości wykonywany jest na kopii mapy zasadniczej, a w przypadku jej braku – na kopii mapy katastralnej. Projekt wstępnego podziału nieruchomości możemy sporządzić sami. Jednakże zaleca się, aby sporządził go uprawniony geodeta.

Wstępny projekt podziału nieruchomości powinien zawierać:

  • granice nieruchomości podlegającej podziałowi,
  • oznaczenie nieruchomości według danych z katastru oraz księgi wieczystej,
  • powierzchnie dzielonej nieruchomości,
  • powierzchnie projektowanych nieruchomości oznaczone w kolorze czerwonym,
  • przedstawione w kolorze czerwonym nowoprojektowane granice nieruchomości,
  • przedstawione w formie graficznej propozycje dostępu do drogi publicznej projektowanych nieruchomości,
  • rzut poszczególnych kondygnacji budynku w przypadku, gdy podziałowi podlega budynek,
  • w przypadku reprezentowania przez pełnomocnika do wniosku dołącza się również pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty.

Po sporządzeniu przez geodetę wstępnego projektu podziału nieruchomości, możemy złożyć wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta miasta – organu właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, o zaopiniowanie wstępnego projektu podziału nieruchomości.

Do wniosku o podział nieruchomości oprócz wstępnego projektu podziału należy załączyć:

1) stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości w szczególności oświadczenie;

2) wypis z katastru nieruchomości i kopię mapy katastralnej obejmującej nieruchomość podlegającą podziałowi;

3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli podział wykonywany jest na jej podstawie

3a) pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków w przypadku nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;

4) wstępny projekt podziału, z wyjątkiem podziałów, o których mowa w art. 95;

5) protokół z przyjęcia granic nieruchomości;

6) wykaz zmian gruntowych;

7) wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek gruntu w katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej;

8) mapę z projektem podziału.

Na podstawie tej dokumentacji wójt, burmistrz bądź prezydent miasta w toku postępowania administracyjnego wydaje w formie postanowienia opinię o zgodności proponowanego podziału z aktualnymi przepisami prawa.

Pozytywna opinia organu samorządowego jest gwarantem, że proponowany podział nieruchomości będzie ostatecznie zatwierdzony decyzją o podziale nieruchomości i możemy wykonywać dalsze czynności związane z podziałem nieruchomości.

W przypadku braku pozytywnej opinii na postanowienie organu przysługuje nam prawo złożenia zażalenia do samorządowego kolegium odwoławczego. Zażalenie składa się za pośrednictwem organu, który wydał postanowienie w terminie 7 dni od dnia doręczenia nam postanowienia.

Będąc w posiadaniu pozytywnej opinii o podziale nieruchomości, możemy przystąpić do realizacji następnego etapu pracy, które wykonać może tylko geodeta uprawniony.

Do podstawowych czynności geodety podczas wykonywania takiego podziału należały:

- zgłoszenie do Powiatowego Ośrodka Geodezyjnego i Kartograficznego, właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, pracy geodezyjnej związanej z podziałem nieruchomości,

- analiza materiałów pozyskanych z zasobu,

- badanie stanu prawnego nieruchomości polegające na badaniu danych zawartych w księdze wieczystej, zbiorach dokumentów oraz danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków,

- przyjęcie granic nieruchomości dzielonej według stanu prawnego lub według stanu ujawnionego w katastrze nieruchomości,

Z czynności przyjęcia granic geodeta sporządza protokół przyjęcia granic nieruchomości, którego treść zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości.

Po wykonaniu tych czynności geodeta sporządza operat techniczny, który zawiera między innym dokumenty potrzebne do wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości takie jak:

  • mapa z projektem podziału
  • protokół z przyjęcia granic nieruchomości,
  • wykaz zmian gruntowych,
  • wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek w katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej.
Skompletowany operat techniczny geodeta przekazuję do Powiatowego Ośrodka Geodezyjnego i Kartograficznego, właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, w celu wykonania weryfikacji oraz przyjęcia do PZGiK. Operat przyjęty do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego stanowi podstawę do wydania decyzji zatwierdzającej podział przez wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Decyzja stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej oraz w katastrze nieruchomości. Decyzja stanowi także podstawę utrwalenia na gruncie nowo wyznaczonych punktów granicznych znakami granicznymi i sporządzenia protokołu według zasad określonych w przepisach o rozgraniczeniu nieruchomości.